Van gilde tot kwb, 800 jaar solidariteit tussen het Herentalse werkvolk!

Al kort na het door Hertog Hendrik I van Brabant toegekende vrijheidscharter van 1209, ontstonden in de Stad Herentals de eerste gilden. Ook zij hadden vorming, sociaaleconomische en culturele vereniging als hoofddoel. Solidariteit tussen collega's werkvolk zorgde voor de nodige welvaart. In 1791, moesten deze gilden echter ontbonden worden, na een mislukte deelname aan de Brabantse Revolutie van 1789-1790. Bij de latere heroprichting (meermaals) van deze gilden, hadden ze niet meer dezelfde functie, en werden ze geleidelijk aan een deel van de folklore. Met de industrialisatie van Herentals in de 2e helft van de 19e eeuw ontstond een arbeidersklasse, die nood had aan onderlinge solidariteit. De "Rerum Novarum" encycliek van Paus Leo XIII uit 1891 creëerde een maatschappelijk aanvaard kader voor het opzetten van een nieuwe vorm van gilden, die zich vooral bezig hield met wat op de werkvloer zelf gebeurde. In 1910 vonden de paters Kapucijners, dat ook de situatie buiten de werkvloer aandacht verdiende en werd een KVV afdeling in Herentals opgericht dat de tradities van de gilden overnam. In 1912 werd plechtig het nieuwe Gildenhuis geopend (toen nog in de Nieuwstraat). Spijtig genoeg gooide de inval van Duitsland roet in het eten, en werd de werking van KVV in 1914 stopgezet. Ondertussen kreeg de vakbond allerhande zusterorganisaties, en ontstond in 1921 ACW als koepelorganisatie. Voor gilden was er nog geen plaats voorzien, uitgezonderd dan de "vrouwengilde" die onder de naam KAV (tegenwoordig "Femma") in 1920 werd opgericht. Vanaf 1935 liet ACW parochiale werkliedenbonden toe. Na de Duitse inval van 1940, liet de Duitse bezetter nog slechts 1 door hen gecontroleerd vakbond toe, en moest ACW en ACV hun werking stopzetten. Zich socio-cultureel en sportief bezig houden buiten de werkvloer mocht nog wel, en zo ontstond in 1941 een "mannengilde" onder de naam KWB. Ook te Herentals werd in februari 1941 een afdeling opgericht. Herentals kende toen slechts 2 parochies, en net zoals in andere gemeenten kreeg ook hier elke parochie zijn eigen afdeling. Na de bevrijding van 1944-45 stapten de KWB kaderleden terug over naar ACW en ACV, doch onze werklieden hadden de smaak te pakken, en zo werd dan toch in 1945 beslist om de "mannengilde" onder de naam KWB voort te zetten onder de vleugels van het ACW. Met de verdere opsplitsing van de parochie Sint Waldetrudis in de jaren '60, en de gemeenten fusie van 1977 - nam het aantal parochiale KWB afdelingen toe. Zo hadden we tot in de jaren '90 nog 5 afdelingen (Sint Waldetrudis, Sint Antonius, OLV, Sint Jan, en Noorderwijk). Om gezamenlijke sportactiviteiten mogelijk te maken werd in 1963, nog een 6e afdeling opgericht: het "Sportcomité".  Dat Sportcomité zal geschiedenis schrijven door mee aan de wieg te staan van de Herentalse Sportraad, en als bakermat van de volleybalsport in de Antwerpse Kempen. Twee ploegen opgericht om deel te nemen aan hun competitie, zullen later ook nog Belgisch kampioen worden, waarvan één ploeg gedurende 10 jaar het vrouwenvolleybal in België zal domineren. In 1988, bereikten we een hoogtepunt met 1041 aangesloten Herentalse gezinnen. Na 1988, gaat het snel bergaf. De massale brugpensionering vanaf de crisis van 1980, zorgde voor een toevloed aan jonggepensioneerden die de rangen van wat nu OKRA heet begon te versterken, en tal van eigen gespecialiseerde niche verenigingen begonnen op te richten. Rond de eeuwwisseling zag het er even naar uit dat KWB ten dode stond opgeschreven. Twee afdelingen hadden de boeken reeds dichtgedaan, en twee andere lieten weten dat ze hetzelfde gingen doen. In 2006, verzamelde een nieuwe garde zich die vastberaden wenste door te gaan - doch vanaf dan als "gezinsgilde" waarin zowel mannen, vrouwen en hun gezin welkom zijn. In 2006-2008 volgde zo een fusieoperatie, die de tradities van 4 afdelingen overnam onder de naam KWB Herentals-Stad. Enkel KWB Sint Jan besloot nog apart door te gaan, en ook de werking van het Sportcomité bleef overeind. Met de fusie werd ook de volleybalploeg van Sint Waldetrudis omgevormd tot de ploeg van de nieuwe fusieafdeling. Vanaf 2010, mochten we blij melden dat we terug een groei kenden. Tot op vandaag melden er zich nog steeds nieuwe leden! Klaar voor nog eens 800 jaar solidariteit tussen het Herentalse werkvolk!          

Jubileumboek - nog steeds te krijgen!

Wil je méér weten over deze rijke Herentalse geschiedenis? Aarzel dan niet om het 162 pagina's tellende jubileumboek, vol foto's en boeiende verhalen, te bestellen via kwbherentals@Hotmail.com